Ruta de la Plata

De kloof van Cruz Grande verbindt de valleien van Tirajana met die van het westen van het eiland, de ravijnen van Chira en Soria. We beklimmen het pad dat vanaf de weg begint, net iets voor La Degollada als je van Las Tirajanas afkomt, en komen dan een kruisweg tegen waarvandaan de route naar een helling loopt waarvandaan we schitterende uitzichten hebben op de Cuenca de Tirajana en de ravijnen van Chira en Soria met hun grote stuwdammen.

Dit traject van slechts een halve kilometer dateert van eind negentiende eeuw. De bouw diende om de doorgang van het vee over de bergtop te vereenvoudigen en een omweg te besparen tot aan het circo de Ayacata. De doorgang bespaart een moeilijke engte tussen de zuidelijke kliffen van de bergtop met een plaveisel dat vandaag de dag de loop der tijden heeft doorstaan.

Deze kleine stuwdam is een ander voorbeeld van de watercultuur in de bergen van Gran Canaria. Op de helling gebruiken deze kleine dammen het van de hoger gelegen kale vlaktes afvloeiende water en benutten dit maximaal, omdat het zich anders eenvoudig tussen de kliffen zou verspreiden.

Dit is een door erosie kaal geworden vlakte, welke het bestaan van de hangende dammen lager op de helling verklaart. We kunnen hier, op deze rotsige punt ook bekend als Cortijo de Pargana, de structuur van La Agujereada zien, een geheel van vulkanische gaten en natuurlijke grotten die grenzen aan deze rotsige vlakte, waar het wandelpad ons glanzend de weg wijst.

Dit soort stenen bruggen zijn herhaaldelijk in de geografie van het eiland te zien. Ze zijn het gevolg van differentiële erosie en ze staan bekend als gaten ('agujeros' of 'agujereadas'). Deze heet Agujereada de la Fuentecilla, hoewel de omlijsting van de Roque Nublo haar veranderd heeft in het raam van Nublo, “la ventana del Nublo”.

Het wandelpad loopt op van de helling van de Barranco de Tirajana naar deze kloof, waarvan de naam ons doet denken aan traditionele gebruiken uit het bos, waarbij men het materiaal teer ('brea') gebruikte. Deze wordt verkregen door het koken van stammen pijnboom in ovens waaruit de teer gedestilleerd wordt en dat voornamelijk gebruikt wordt voor het waterdicht maken. Op de Canarische eilanden wordt "brea" "Pez" genoemd. De hellingen van deze kloof waren ideaal voor de ovens, daar ze deze bouwden op hellingen van 30% ten gunste van het destilleren.

Deze vlaktes waren halverwege de twintigste eeuw helemaal kaal, omdat de pijnwouden gekapt werden voor de productie van teer en vandaar de naam. Het herbebossingsbeleid van het eilandbestuur, de Cabildo, van Gran Canaria brachten het pijnwoud terug op deze vlakte. Dit is te zien aan de mijlpalen die uit die tijd dateren, aan de rand van de route, die de openbare eigendom aangeven. Afgewisseld met pijnwoud wandelen we door percelen met appelbomen die op experimentele wijze gepland zijn.

Dit uitkijkpunt geeft ons een schitterend uitzicht op het begin van de Barranco de Tejeda met de Roque Bentayga als centrale mijlpaal in het landschap, één van de belangrijkste enclaves van de vroegere inwoners van de Canarische eilanden in deze vallei met belangrijke archeologische resten. Het uitzicht biedt een perspectief van de Roque Nublo, naast het zicht op de dorpen van deze vallei, met als belangrijkste Tejeda, maar ook andere als Cuevas Caídas of La Culata dat onder het uitkijkpunt ligt. Naast het uitkijkpunt staat het bezoekerscentrum van het Biosfeerreservaat van Gran Canaria.

Het Cruz de Tejeda diende om de bergwandelaars van Gran Canaria vanaf de zeventiende eeuw te oriënteren, daar op dit punt een groot aantal routes samenkomen. Vroeger was het bekend als Degollada de la Cruz. Bovendien is het praktisch op het geografische centrum van het eiland gelegen. Het huidige kruis van groen steen dateert uit de jaren 70 van de afgelopen eeuw, nadat dit een ander verving uit de jaren 60, hetgeen verwoest was door noodweer, daar Cruz de Tejada een plaats is waar de komst van de passaatwind erg goed te merken is.